نگهداری و سرویس بهموقع خودرو یکی از مهمترین عوامل افزایش عمر مفید خودرو و کاهش هزینههای تعمیرات است. قطعات مصرفی خودرو به مرور زمان دچار فرسودگی شده و نیاز به تعویض دارند. در این مقاله، لیست کاملی از قطعات مصرفی خودرو و زمان مناسب برای تعویض آنها ارائه شده است.
مقالات این بخش با هدف افزایش آگاهی در زمینههای مختلف خودرو تهیه شدهاند؛ شایان ذکر است که فعالیت اصلی ما عرضه روغن موتور و روغن هیدرولیک با کیفیت و درجه یک، با بهترین قیمت می باشد.
قطعات مصرفی خودرو و زمان مناسب برای تعویض آنها
| شماره | قطعه | زمان تعویض | نشانههای نیاز به تعویض |
|---|---|---|---|
| ۱ | روغن موتور و فیلتر روغن | هر ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ کیلومتر | کاهش سطح روغن، تغییر رنگ روغن، افزایش صدای موتور |
| ۲ | فیلتر هوا | هر ۱۵۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ کیلومتر | کاهش قدرت موتور، افزایش مصرف سوخت، دود سیاه از اگزوز |
| ۳ | فیلتر سوخت | هر ۲۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ کیلومتر | افت شتاب، ریپ زدن موتور، سخت روشن شدن خودرو |
| ۴ | شمعهای موتور | هر ۳۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ کیلومتر | استارت سخت، کاهش شتاب، دود سیاه، روشن شدن چراغ چک موتور |
| ۵ | تسمه تایم | هر ۶۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر | صدای جیرجیر، لرزش موتور، کاهش عملکرد، روشن شدن چراغ چک موتور |
| ۶ | دیسک و صفحه کلاچ | هر ۸۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰۰ کیلومتر | سختی پدال کلاچ، لرزش هنگام تعویض دنده، بوی سوختگی |
| ۷ | لنت ترمز | هر ۴۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ کیلومتر | صدای جیغ، کاهش قدرت ترمز، لرزش پدال ترمز |
| ۸ | باتری خودرو | هر ۲ تا ۴ سال | استارت نخوردن خودرو، کاهش نور چراغها، بوی سوختگی از باتری |
| ۹ | لاستیکها | هر ۴۰۰۰۰ تا ۷۰۰۰۰ کیلومتر | سایش نامنظم، ترکخوردگی، کشیدن خودرو به یک سمت، کاهش عملکرد ترمز |
| ۱۰ | روغن گیربکس (واسکازین) | هر ۵۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر | سختی تعویض دندهها، صدای غیرعادی از گیربکس، روشن شدن چراغ سیستم گیربکس |
| ۱۱ | روغن هیدرولیک فرمان | هر ۴۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ کیلومتر | سفت شدن فرمان، صدای غیرعادی، نشتی روغن، کاهش قدرت فرمان |
| ۱۲ | تسمه دینام | هر ۶۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر | کاهش عملکرد سیستمهای الکتریکی، صدای جیرجیر، روشن شدن چراغ باتری |
| ۱۳ | فیلتر کابین | هر ۱۵۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ کیلومتر | کاهش عملکرد تهویه، بوی نامطبوع، گردوغبار داخل خودرو |
| ۱۴ | مایع خنککننده (ضد یخ) | هر ۲ سال یکبار یا ۴۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ کیلومتر | دمای بالا موتور، نشتی مایع، تغییر رنگ مایع خنککننده |
| ۱۵ | مایع شستشوی شیشه | هر ۶ ماه یکبار یا در صورت کاهش مایع | کاهش عملکرد شستشوی شیشه، بوی نامطبوع، کثیفی شیشهها |
این جدول شامل زمان تعویض قطعات اصلی خودرو و نشانههای نیاز به تعویض آنهاست. با بررسی دورهای این قطعات، میتوانید از خرابیهای ناگهانی جلوگیری کرده و عملکرد بهینه خودرو را حفظ کنید.
۱. روغن موتور و فیلتر روغن

⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- بین ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ کیلومتر (بسته به نوع روغن و شرایط رانندگی)
- توصیه میشود سطح روغن هر ۱۰۰۰ کیلومتر بررسی شود.
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- کاهش محسوس سطح روغن در موتور
- تیره و غلیظ شدن روغن
- صدای غیرعادی و افزایش صدای موتور
- افت عملکرد و کاهش شتاب خودرو
- افزایش میزان مصرف سوخت
💡 نکات مهم:
- همیشه از روغن موتور مناسب و استاندارد توصیهشده توسط سازنده خودرو استفاده کنید.
- همراه با تعویض روغن، فیلتر روغن را نیز عوض کنید تا از آسیب به موتور جلوگیری شود.
- در شرایط رانندگی سنگین (ترافیک، هوای گرم و مسیرهای طولانی) دورههای تعویض را کوتاهتر در نظر بگیرید.
۲. فیلتر هوا

⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۱۵۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ کیلومتر (بسته به شرایط رانندگی و محیط)
- در مناطق پرگردوغبار و آلوده، بهتر است زودتر بررسی و تعویض شود.
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- کاهش قدرت و شتاب موتور
- افزایش مصرف سوخت
- خروج دود سیاه از اگزوز
- صدای غیرعادی موتور در دورهای بالا
💡 نکات مهم:
- تعویض بهموقع فیلتر هوا، عملکرد بهتر موتور و کاهش مصرف سوخت را به همراه دارد.
- فیلترهای باکیفیت و استاندارد استفاده کنید تا از ورود گردوغبار و ذرات معلق به موتور جلوگیری شود.
- در شرایط رانندگی در جادههای خاکی و پر از آلودگی، فیلتر هوا را زودتر از موعد بررسی کنید.
۳. فیلتر سوخت

⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۲۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ کیلومتر (بسته به نوع سوخت و شرایط رانندگی)
- در صورت استفاده از سوخت بیکیفیت، نیاز به تعویض زودتر خواهد بود.
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- افت شتاب و عملکرد موتور
- ریپ زدن یا لرزش موتور
- روشن نشدن خودرو یا استارت خوردن سخت
- افزایش مصرف سوخت
- خروج دود غیرعادی از اگزوز
💡 نکات مهم:
- استفاده از فیلتر سوخت استاندارد، از ورود ذرات و ناخالصیها به سیستم انژکتور جلوگیری میکند.
- در صورت رانندگی در مناطق با کیفیت پایین سوخت، بررسی منظم فیلتر توصیه میشود.
- تعویض بهموقع فیلتر سوخت باعث عملکرد بهتر موتور و افزایش عمر پمپ بنزین خواهد شد.
۴. شمعهای موتور

⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۳۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ کیلومتر برای شمعهای معمولی
- هر ۸۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰۰ کیلومتر برای شمعهای ایریدیومی و پلاتینیومی
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- استارت سخت و دیر روشن شدن خودرو
- افت شتاب و کاهش قدرت موتور
- افزایش مصرف سوخت
- ریپ زدن یا کارکرد نامنظم موتور
- روشن شدن چراغ چک موتور
💡 نکات مهم:
- استفاده از شمعهای باکیفیت و مطابق با توصیه سازنده خودرو، موجب بهبود عملکرد موتور میشود.
- تعویض بهموقع شمعها از آسیب به سیستم احتراق و کاتالیزور جلوگیری میکند.
- بررسی و تنظیم فاصله الکترودهای شمع میتواند به افزایش کارایی آن کمک کند.
۵. تسمه تایم
⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۶۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر (بسته به توصیه شرکت سازنده و نوع خودرو)
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- صدای جیرجیر یا وزوز از موتور
- لرزش غیرعادی موتور هنگام روشن شدن
- روشن شدن چراغ چک موتور
- کاهش عملکرد موتور یا خاموش شدن ناگهانی خودرو
- بروز مشکلات در زمان تعویض دنده (در خودروهای دستی)
💡 نکات مهم:
- تسمه تایم وظیفه هماهنگ کردن حرکت میللنگ و میلسوپاپها را بر عهده دارد و در صورت خرابی میتواند به آسیب جدی به موتور منجر شود.
- تعویض بهموقع تسمه تایم از بروز مشکلات پیچیده و هزینهبر جلوگیری میکند.
- در برخی خودروها، علاوه بر تسمه تایم، تسمهها و کششدهندههای دیگر نیز باید بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
- به دلیل اهمیت بالای تسمه تایم، توصیه میشود که طبق جدول سرویس خودرو، تعویض آن را بهموقع انجام دهید.
۶. دیسک و صفحه کلاچ

⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۸۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰۰ کیلومتر (بسته به سبک رانندگی و شرایط ترافیکی)
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- سخت شدن یا مشکل در فشار دادن پدال کلاچ
- لرزش یا صدای غیرعادی هنگام تعویض دنده
- کاهش قدرت انتقال به چرخها (وقتی موتور بالا میرود اما خودرو سرعت نمیگیرد)
- بوی سوختگی هنگام کلاچ گرفتن طولانی
- دندهها بهسختی جا میروند یا بهطور کامل جابجا نمیشوند
💡 نکات مهم:
- اگر از کلاچ زیاد استفاده میکنید (مثلاً در ترافیکهای سنگین)، دوره تعویض دیسک و صفحه کلاچ کوتاهتر خواهد بود.
- برای طولانیتر شدن عمر کلاچ، از فشار غیرضروری بر پدال کلاچ پرهیز کنید و در هنگام حرکت با دنده در حالت خلاص، پا را از روی کلاچ بردارید.
- تعویض بهموقع دیسک و صفحه کلاچ میتواند از آسیب دیدن سایر اجزای سیستم انتقال قدرت جلوگیری کند.
- هنگام تعویض کلاچ، بهتر است به سایر اجزای مرتبط مانند بلبرینگ و سیلندر کلاچ نیز توجه شود.
۷. لنت ترمز
⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۴۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ کیلومتر (بسته به نوع لنت و شرایط رانندگی)
- در صورت رانندگی در شرایط سخت یا جادههای کوهستانی، نیاز به تعویض زودتر خواهد بود.
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- صدای جیغ یا سوت هنگام ترمزگیری
- کاهش قدرت ترمزگیری و مسافت توقف بیشتر
- لرزش پدال ترمز هنگام فشار دادن
- احساس سفتی یا نرمی غیرعادی در پدال ترمز
- وجود علائم خوردگی یا سایش زیاد روی لنتها
💡 نکات مهم:
- لنت ترمز بهطور مستقیم با ایمنی خودرو در ارتباط است، بنابراین باید بهطور منظم وضعیت آن را بررسی کنید.
- اگر لنتها به حد پایینی رسیدند یا غیرقابل استفاده شدهاند، ممکن است آسیب جدی به دیسک ترمز وارد شود که هزینه تعمیر آن بالاتر خواهد بود.
- در هنگام تعویض لنت ترمز، دیسکها را نیز بررسی کنید تا از صاف بودن آنها اطمینان حاصل کنید.
- به یاد داشته باشید که در شرایط آبوهوایی بارانی و جادههای لغزنده، توجه بیشتری به سیستم ترمز خودرو داشته باشید.
۸. باتری خودرو
⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۲ تا ۴ سال (بسته به نوع باتری و شرایط استفاده)
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- استارت نخوردن خودرو یا روشن نشدن آن
- کاهش شدید نور چراغها یا سایر سیستمهای الکتریکی
- وجود علائم خوردگی یا رسوب روی پایانههای باتری
- خراب شدن یا از کار افتادن سیستمهای الکتریکی خودرو (مانند رادیو، سیستم تهویه یا شیشهشوی)
- بوی مواد شیمیایی یا گوگرد از باتری
💡 نکات مهم:
- باتری خودرو پس از چند سال ممکن است قدرت ذخیرهسازی خود را از دست بدهد، بنابراین توصیه میشود که آن را بهطور منظم بررسی کنید.
- در صورت استفاده از خودرو در مناطق سرد، احتمال کاهش عمر باتری بیشتر است، بنابراین در زمستانها بیشتر مراقب باشید.
- هنگام تعویض باتری، از برندهای معتبر استفاده کنید تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.
- توجه داشته باشید که زمان تعویض باتری میتواند تحت تأثیر شرایط رانندگی (میزان استفاده از سیستمهای الکتریکی خودرو) و دمای محیط قرار گیرد.
۹. لاستیکها
⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۴۰۰۰۰ تا ۷۰۰۰۰ کیلومتر (بسته به نوع لاستیک و شرایط رانندگی)
- لاستیکها را هر ۶ ماه یکبار از نظر سایش و فشار باد بررسی کنید.
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- سایش نامنظم یا کمعرض شدن آج لاستیک
- ترکخوردگی یا ایجاد حباب در لاستیک
- کاهش فشار باد لاستیک یا مشکل در نگهداری باد
- کشیدن خودرو به یک سمت هنگام حرکت
- کاهش عملکرد در جادههای خیس یا لغزنده
💡 نکات مهم:
- لاستیکهای خودرو نقش حیاتی در ایمنی و عملکرد آن دارند. بهطور مرتب وضعیت آنها را بررسی کنید تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.
- تایرهایی که در شرایط سخت رانندگی (جادههای پرگردوغبار، دمای بالا یا پایین) استفاده میشوند، سریعتر فرسوده میشوند، پس در این شرایط فواصل تعویض کوتاهتر خواهند بود.
- هنگام تعویض لاستیکها، توصیه میشود که تایرها را از نظر نوع، سایز و برند با یکدیگر هماهنگ کنید تا از تعادل و پایداری خودرو اطمینان حاصل کنید.
- بررسی وضعیت آج لاستیک مهم است، زیرا لاستیکهایی که آج آنها از بین رفته یا کم شده، قدرت ترمزگیری و چسبندگی کمتری دارند.
۱۰. روغن گیربکس (واسکازین)
⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۵۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر (بسته به نوع گیربکس و توصیه سازنده خودرو)
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- سختی در تعویض دندهها یا لیز خوردن دندهها
- صدای غیرعادی یا اصطکاک از قسمت گیربکس
- روشن شدن چراغ مربوط به سیستم گیربکس
- احساس لرزش یا عملکرد ضعیف در زمان شتابگیری
- بوی سوختگی یا بوی نامطبوع از گیربکس
💡 نکات مهم:
- روغن گیربکس نقش حیاتی در روانکاری و عملکرد صحیح گیربکس خودرو دارد. تعویض بهموقع آن میتواند عمر گیربکس را افزایش دهد و از خرابیهای جدی جلوگیری کند.
- در خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک، روغن گیربکس معمولاً باید بهطور دورهای تعویض شود، زیرا به مرور زمان کیفیت آن کاهش مییابد.
- در صورت عدم تعویض روغن گیربکس، ممکن است گیربکس دچار مشکلات جدی مانند سوختگی قطعات داخلی و کاهش عملکرد شود.
- برای خودروهای دستی، روغن گیربکس معمولاً نیاز به تعویض کمتری دارد، اما بهتر است طبق دستورالعمل سازنده عمل کنید.
۱۱. روغن هیدرولیک فرمان

⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۴۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ کیلومتر یا ۲ سال یکبار
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- سفت شدن فرمان یا مشکل در چرخاندن آن
- صدای غیرعادی هنگام چرخاندن فرمان (مثل صدای تقتق یا جیرجیر)
- نشتی روغن از سیستم فرمان هیدرولیک
- احساس لرزش یا نرمی غیرطبیعی در فرمان
- سختی یا مقاومت بیشتر در پیچها و تغییر جهتها
💡 نکات مهم:
- روغن هیدرولیک فرمان به روانسازی سیستم فرمان کمک میکند و از سایش و خرابی پمپ فرمان و سایر اجزا جلوگیری میکند.
- تعویض بهموقع روغن هیدرولیک نهتنها باعث نرمتر شدن عملکرد فرمان میشود، بلکه از خرابیهای جدی سیستم فرمان هیدرولیک جلوگیری میکند.
- همیشه از روغن هیدرولیک با مشخصات توصیهشده توسط سازنده خودرو استفاده کنید، زیرا استفاده از روغنهای غیرمجاز میتواند به سیستم فرمان آسیب برساند.
- در صورت مشاهده نشتی یا کاهش سطح روغن هیدرولیک، بهسرعت باید نسبت به بررسی و تعویض روغن اقدام کنید.
۱۲. تسمه دینام
⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۶۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر (بسته به نوع خودرو و شرایط رانندگی)
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- کاهش یا قطع عملکرد سیستمهای الکتریکی مانند چراغها، رادیو، یا سیستم تهویه
- صدای جیرجیر یا وزوز از قسمت جلو موتور
- روشن شدن چراغ باتری یا نشانگر سیستم شارژ
- کاهش توان باتری یا عدم شارژ مناسب آن
- مشکلات در راهاندازی سیستمهای دیگر مانند شیشهشوی یا فرمان هیدرولیک
💡 نکات مهم:
- تسمه دینام به عنوان یکی از اجزای اصلی سیستم شارژ خودرو، انرژی را از موتور به دینام منتقل میکند تا باتری و سیستمهای الکتریکی خودرو شارژ شوند.
- در صورتی که تسمه دینام خراب یا شل شود، ممکن است باعث از کار افتادن برخی سیستمهای ضروری خودرو مانند چراغها، رادیو و سیستم تهویه شود.
- برای جلوگیری از خرابیهای ناگهانی، بررسی دورهای تسمه دینام از اهمیت زیادی برخوردار است.
- در صورت مشاهده هرگونه صدای غیرعادی یا کاهش عملکرد سیستمهای الکتریکی، باید تسمه دینام بررسی و در صورت نیاز تعویض شود.
۱۳. فیلتر کابین (فیلتر هوا داخلی خودرو)
⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۱۵۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ کیلومتر یا یکبار در سال (بسته به شرایط محیطی و نوع خودرو)
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- کاهش قدرت سیستم تهویه و سرمایش/گرمایش
- بوی نامطبوع یا دود در داخل کابین
- وجود گردوغبار و ذرات معلق در داخل خودرو
- کاهش جریان هوای تهویه یا کولر
- دید ضعیف از شیشهها به دلیل کاهش جریان هوا
💡 نکات مهم:
- فیلتر کابین وظیفه دارد هوای ورودی به داخل خودرو را از آلودگیها، گردوغبار، گرده گلها و آلایندههای محیطی تصفیه کند.
- تعویض بهموقع فیلتر کابین به حفظ هوای سالم و تمیز داخل خودرو کمک کرده و عملکرد بهتر سیستم تهویه را تضمین میکند.
- در صورتی که فیلتر کابین کثیف و مسدود شده باشد، فشار بیشتری به سیستم تهویه وارد شده و میتواند باعث کاهش عملکرد کولر و بخاری شود.
- در مناطق پرآلودگی یا گردوغبار، بهتر است فیلتر کابین زودتر از موعد تعویض شود تا هوای تمیزتر و راحتتری برای سرنشینان فراهم شود.
۱۴. مایع خنککننده (ضد یخ)

⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۲ سال یکبار یا ۴۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ کیلومتر
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- کاهش سطح مایع خنککننده در رادیاتور
- دمای بالا یا گرم شدن بیش از حد موتور
- وجود بوی سوختگی یا بخار از موتور
- روشن شدن چراغ دمای موتور
- ظاهر کدر یا تغییر رنگ مایع خنککننده
💡 نکات مهم:
- مایع خنککننده نقش حیاتی در حفظ دمای مناسب موتور دارد و از گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری میکند. همچنین، از یخ زدن مایع در فصلهای سرد جلوگیری میکند.
- استفاده از مایع خنککننده با کیفیت و تعویض بهموقع آن میتواند از خرابی اجزای موتور، رادیاتور و سیستم خنککننده جلوگیری کند.
- بررسی سطح مایع خنککننده بهصورت دورهای ضروری است تا از کاهش سطح آن یا نشتی جلوگیری شود.
- در صورت مشاهده تغییر رنگ یا کدر شدن مایع خنککننده، باید به تعویض آن اقدام کنید، زیرا ممکن است نشانهای از آلودگی یا فرسودگی باشد.
- در برخی خودروها، مخلوط مناسب ضد یخ باید به دقت انتخاب شود تا دمای موتور در شرایط مختلف حفظ شود.
۱۵. مایع شستشوی شیشه
⏳ زمان مناسب برای تعویض:
- هر ۶ ماه یکبار یا وقتی که مایع شستشوی شیشه کم میشود
🛑 نشانههای نیاز به تعویض:
- کاهش یا قطع عملکرد سیستم شستشوی شیشه
- باقی ماندن لکهها و ردها بر روی شیشهها بعد از استفاده از سیستم
- بوی نامطبوع یا تغییر رنگ مایع شستشوی شیشه
- ناتوانی در تمیز کردن صحیح شیشهها، خصوصاً در شرایط بارانی یا برفی
💡 نکات مهم:
- مایع شستشوی شیشهها به تمیز کردن شیشهها از آلودگیها، گردوغبار، حشرات و بقایای برف و یخ کمک میکند و دید بهتری برای راننده فراهم میآورد.
- برای اطمینان از عملکرد بهینه برفپاککنها، مایع شستشوی شیشه باید همیشه در مخزن موجود باشد و بهطور منظم بررسی شود.
- در زمستانها، استفاده از مایع شستشوی شیشه با فرمول ضد یخ، از یخ زدن سیستم شستشوی شیشه جلوگیری میکند.
- اگر مایع شستشوی شیشه کم شود یا خشک شود، ممکن است عملکرد برفپاککنها کاهش یابد یا آسیب ببینند.